-
1 һаман саен
всё, всё вре́мя; ка́ждый раз -
2 һаман
нареч.1) всё, всегда́, всё вре́мя, постоя́нноһаман булачак очрашу турында уйлау — всё (вре́мя) ду́мать о предстоя́щей встре́че
һаман эш урынында — всегда́ на рабо́чем ме́сте
һаман искә төшереп торалар — постоя́нно напомина́ют
һаман, һаман майлы ботка (калҗа) булмый — (посл.) не всё коту́ ма́сленица
2) до сих по́р, до сего́ вре́мени, всё ещё, поны́неһаман онытмый әле — до сих по́р не забыва́ет
ярасы һаман төзәлмәгән — ра́на его́ до сего́ вре́мени не зажила́
һаман юк — всё ещё нет; нет и нет, нет да нет
3) всё, всё бо́леешар һаман зурая бара — шар всё увели́чивается
һаман киңрәк колач алу — принима́ть всё бо́лее широ́кий разма́х
4) в знач. противит. союза всё, всё-таки, всё равно́һаман үзенекен сөйли — всё равно́ тверди́т своё
бүрене күпме генә ашатма, һаман урманга таба карый — (посл.) как во́лка не корми́, всё в лес смо́трит
5) в знач. усил. частицы всёһаман ешрак — всё ча́ще и ча́ще
һаман кыюрак — всё смеле́е и смеле́е
һаман бер балык башы — (посл.) всё одно́ и то́ же
•- һаман да әле
- һаман саен••һаман да бер урында — на мёртвой то́чке
-
3 йөгерү
I неперех.1) в разн. знач. бе́гать/бежа́ть || бег; пробе́жкайөгерү тизлеге — ско́рость бе́га
ерак арага йөгерү — бежа́ть на дли́нную диста́нцию
вакыт туктаусыз йөгерә — вре́мя бежи́т безостано́вочно
поезд һаман алга йөгерә — по́езд всё бежи́т вперёд
күзләр китап юлларыннан йөгерәләр — глаза́ бе́гают по стро́чкам кни́ги
иртә саен ишегалдына йөгерергә чыгу — ка́ждое у́тро выходи́ть во двор на пробе́жку
2) в знач. нареч. йөгереп бего́м, бы́стройөгереп аның янына килү — бего́м прибежа́ть к нему́
йөгереп баскычтан менеп китү — бего́м подня́ться по ле́стнице
3) в разн. знач.а) бежа́ть, побежа́тьярдәмгә йөгерү — бежа́ть на по́мощь
таулардан гөрләвекләр йөгерде — с гор побежа́ли ручьи́
җәрәхәтеннән кан йөгерә — из ра́ны бежи́т кровь
б) перен. пробежа́тьбөтен тәнгә кискен салкын йөгерде — по всему́ те́лу пробежа́л о́стрый хо́лод
йөзенә сагыш күләгәсе йөгерде — по лицу́ пробежа́ла тень тоски́
тимерчыбыклар буйлап ток йөгерә — по провода́м бежи́т ток
4)а) убега́ть/убежа́ть, побежа́ть к кому-л.; чему-л. или куда, за кем, за чемиртә саен су буена йөгерү — ка́ждое у́тро убега́ть к ре́чке
доктор чакырырга йөгерү — побежа́ть за до́ктором
китапханәгә йөгерү — побежа́ть в библиоте́ку
б) убега́ть/убежа́ть; забега́ть/забежа́тьурманга йөгерү — забежа́ть в лес
саубуллашмыйча йөгерү — убежа́ть не прости́вшись
5) разбега́ться/разбежа́тьсябуталышып, төрле якка йөгерү — растеря́вшись, разбежа́ться
6) прям.; перен. бе́гатьәрле-бирле йөгерү — бе́гать взад и вперёд (туда́ и сюда́); беготня́
көн-төн хуҗалык эшләре белән йөгерү — день и ночь бе́гать по хозя́йственным дела́м
кызлар артыннан йөгерү — (прост.) бе́гать за де́вушками
•- йөгерә бирү
- йөгерә-йөгерә ару
- йөгерә-йөгерә арып бетү
- йөгерә-йөгерә хәлдән таю
- йөгереп алу
- йөгереп ару
- йөгереп тую
- йөгереп әйләнү
- йөгереп әйләнеп чыгу
- йөгереп бару
- йөгереп барып җитү
- йөгереп барып кайту
- йөгереп барып килү
- йөгереп барып керү
- йөгереп йөргәләү
- йөгереп йөрү
- йөгереп кайту
- йөгереп кайтып керү
- йөгереп качу
- йөгереп керү
- йөгереп кереп китү
- йөгереп килеп
- йөгереп барып
- йөгереп килеп җитү
- йөгереп килеп җыелу
- йөгереп килү
- йөгереп китеп бару
- йөгереп китү
- йөгереп күчү
- йөгереп менү
- йөгереп менеп китү
- йөгереп таралу
- йөгереп таралышу
- йөгереп тору
- йөгереп төшү
- йөгереп төшеп китү
- йөгереп туктау
- йөгерүдән туктау
- йөгереп узу
- йөгереп узып китү
- йөгереп үтү
- йөгереп үтеп китү
- йөгереп чыгу
- йөгереп чыгып китү
- йөгерергә тотыну
- йөгерергә керешү II неперех.1) покрыва́ться, покры́ться чем-л.яшеллек йөгерү — покры́`ться зе́ленью (о лесе, деревьях, земле)
офыкка алсу кызыллык йөгерә — горизо́нт покрыва́ется ро́зово-кра́сным цве́том
тәрәзәгә бәс йөгергән — окно́ покры́то и́неем
чәчләренә ак йөгергән — во́лосы с про́седью
2) перен. в сочет. с некоторыми сущ. имеет индив. переводыйөзенә кызыллык йөгерде — лицо́ (его́) залило́сь (покры́лось) румя́нцем
күзләренә кан йөгергән — глаза́ на́литы кро́вью
III неперех.күңелгә шатлык йөгерде — се́рдце напо́лнилось ра́достью
случа́ться ( о животных) -
4 калынаю
неперех.1) толсте́ть, потолсте́ть, утолща́ться/утолсти́ться, станови́ться/стать то́лстым, пло́тнымкулъязма һаман калыная — ру́копись всё утолща́ется
2)а) станови́ться/стать густы́м, глухи́м, ча́стым ( о зарослях)урман эчкә кергән саен калыная — чем глу́бже идёшь, тем лес гу́ще
б) станови́ться/стать гу́ще ( о волосах)3)а) толсте́ть/потолсте́ть, полне́ть, располне́ть, тучне́ть, потучне́тьул бик калынайган — он о́чень потолсте́л
б) станови́ться/стать то́лще, полне́е, мяси́стееиреннәр калынайган — гу́бы вспу́хли ( стали толстыми)
4) станови́ться/стать полнозву́чным, ни́зким, густы́м, гру́бым ( о голосе)малайның тавышы калынайган — го́лос ма́льчика стал ни́зким (гру́бым)
См. также в других словарях:
һаман — рәв. 1. ҺАМАН САЕН – Гел, һәрвакыт; өзлексез, бертуктаусыз һаман майлы ботка булмый 2. ҺАМАН (ДА) ӘЛЕ – Хәзергә чаклы, әлегәчә син һаман юк 3. терк. Барыбер, шуңа карамастан бабай күп яшәгән, ләкин һаман сәләцмәт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге